Een paniekaanval is een angstaanjagend iets, zoals ik uit persoonlijke ervaring weet. Ik heb er veel gehad in mijn leven, waaronder een keer in mijn therapiekantoor, ironisch genoeg – de ruimte waar ik veel mensen heb behandeld voor een paniekstoornis. Ik voelde me ineens heel vreemd en wist zeker dat er iets vreselijks ging gebeuren, waarschijnlijk een beroerte. Ik liep naar buiten en belde mijn broer op, omdat ik niet alleen wilde zijn toen het noodlot toesloeg.
Wat als je aan het eind van die lijn zit, of met iemand in persoon als ze een paniekaanval hebben? Wat is de beste manier om te reageren? Hoe kun je helpen? Er zijn geen harde regels, maar hou rekening met deze algemene principes.
Maak jezelf vertrouwd met de symptomen.
Het is goed om te weten hoe paniekaanvallen zijn; als je niet verrast wordt door sommige symptomen, zul je het makkelijker hebben om aanwezig te zijn. Het is moeilijk om de schrik van een paniekaanval over te brengen, tenzij je er zelf een hebt gehad.
Het overkoepelende gevoel is typisch een dreigend onheil – dat er iets vreselijks gaat gebeuren, zoals sterven, gek worden, of op de een of andere manier de controle verliezen. Andere veel voorkomende symptomen zijn een razendsnelle ademhaling, misselijkheid, duizeligheid, zweten en een gevoel van onthechting van de werkelijkheid of van het lichaam.
Ga er niet van uit dat het een paniekaanval is, tenzij er een goede reden voor is.
Terwijl paniekaanvallen vaak worden verward met dingen als een hartaanval of een beroerte, kan het tegenovergestelde ook gebeuren. Een van mijn familieleden werd eigenlijk naar huis gestuurd met een diagnose van een paniekaanval en een recept voor Xanax, om te ontdekken dat hij een hartaanval had gehad. Ik moedig mijn therapiepatiënten die paniekaanvallen beschrijven altijd aan om een volledige medische workup te hebben om een directe fysiologische oorzaak, zoals een hartaandoening, uit te sluiten. (De meesten zijn al door vele rondes van medische tests geweest.) Wanneer in twijfel, vergis je je aan de kant van de voorzichtigheid.
Wees je bewust van je eigen leed.
Het is niet gemakkelijk om bij iemand te zijn die in zo’n grote nood verkeert. Let op de gedachten en gevoelens die voor je opkomen, zoals angst of hulpeloosheid. Weten wat je ervaart kan het makkelijker maken om je te concentreren op de andere persoon
Vergeet niet dat de paniek zelf niet gevaarlijk is.
Mensen geloven vaak dat ze een medische crisis hebben tijdens een paniekaanval, maar paniek op zich is over het algemeen niet gevaarlijk. (Mensen doen soms dingen als reactie op paniek die een gevaarlijke situatie creëren, zoals een last-minute samenvoeging in het drukke verkeer om te voorkomen dat ze over een brug gaan). Als u weet dat de persoon niet in direct fysiek gevaar is door de paniek, zal het gemakkelijker zijn om die boodschap aan hen over te brengen.
Vergeet niet dat het op zichzelf zal eindigen.
Gelukkig is ons zenuwstelsel zelfcorrigerend, dus wat omhoog gaat zal naar beneden komen. Dat komt omdat ons “rest-and-digest” systeem het gevechts- of vluchtsysteem in evenwicht brengt. Paniek begint over het algemeen binnen tien minuten te verdwijnen, en vaak ook eerder (hoewel hoge angsten die niet tot het niveau van volledige paniek stijgen, langer kunnen duren). Het kan u helpen om kalm te blijven om te weten dat paniek zelfbeperkend is, en zal vanzelf oplossen.
Spreek rustig en zelfverzekerd.
Wanneer het valse alarm van paniek afgaat, is het zeer nuttig voor u om ongewapend te handelen. Maak de ander duidelijk dat je niet in paniek raakt over zijn of haar paniek. Uw stem kan net zo belangrijk zijn als de woorden die u gebruikt. Een kalmerende stem geeft vertrouwen en activeert het parasympathieke zenuwstelsel, waardoor de alarmbellen van de gevechts- of vluchtreactie worden gedempt.
Vertel de persoon wat het is.
Als je er zeker van bent dat het een paniekaanval is, laat het de persoon weten. Je zou dingen kunnen zeggen als, “Het is oké, je hebt een paniekaanval. Dit is angst. Ik weet dat het vreselijk aanvoelt. Het komt wel goed met je. Ik ben hier en ik ga bij je blijven. Je komt hier wel doorheen. Vermijd ruzie te maken als ze zeggen dat het iets ergers is. Probeer in plaats daarvan te rollen met hun reacties. Jouw kalme aanwezigheid zal waarschijnlijk meer zeggen dan pogingen om hen te overtuigen dat het alleen maar paniek is.
Probeer geen paniek te zaaien.
Het is begrijpelijk dat je wilt dat de paniek zo snel mogelijk stopt. Maar zorg ervoor dat je geen gevoel van urgentie overbrengt, dat de persoon moet stoppen met paniek, op dit moment. Die boodschap zal ze waarschijnlijk alleen maar meer van streek maken, en zal ook niet nuttig zijn voor uw relatie. Paradoxaal genoeg, hoe meer we ons verzetten tegen paniek, hoe meer het vaak intensiever wordt.
Vertel de persoon niet om te kalmeren.
Op een verwante nota, kan je de impuls hebben om de persoon te vertellen om “kalmeren” of “gewoon ontspannen,” vooral als je overstuur bent door hun acute nood. Maar niemand wil meer kalmeren dan de paniekerige persoon. Het is alles wat ze willen op dat moment. En erop aandringen dat ze stoppen met paniekeren zal de dingen waarschijnlijk alleen maar erger maken. In plaats daarvan, communiceer je vaste aanwezigheid en steun.
Vergeet de papieren zak.
Je hebt misschien de suggestie gehoord om iemand in een papieren zak te laten ademen als je in paniek raakt. Deze techniek werd ooit aanbevolen als een effectieve manier om de hyperventilatie te stoppen die
